Architektura Zero Trust – jak wdrożyć ten model w firmie i dlaczego warto to zrobić?

Według firmy Gartner, ok. 63% dużych organizacji na całym świecie w pełni lub częściowo wdrożyło strategię zerowego zaufania. W przypadku 78% organizacji, inwestycja w ten model stanowi mniej niż 25% całkowitego budżetu przeznaczonego na cyberbezpieczeństwo. Choć model ten jest krytyczny w szczególności dla dużych firm, przedsiębiorstwa każdej wielkości korzystają na wdrażaniu tej zasady bezpieczeństwa.

Obecnie wszelkie rozwiązania technologiczne, sposoby ataków na infrastrukturę IT i narzędzia rozwijają się w bardzo dynamicznym tempie, dlatego bardziej niż kiedykolwiek należy chronić cenne zasoby w firmach i stosować w tym celu jak najbardziej aktualne metody zabezpieczania infrastruktury.

Model Zero Trust, który omówimy w dzisiejszym artykule, staje się doskonałą odpowiedzią na to wyzwanie redefiniując tradycyjne podejścia do ochrony danych i zasobów, które okazują się coraz częściej niewystarczające. Nasz kompleksowy przewodnik po kluczowych komponentach i funkcjach architektury Zero Trust wskaże Ci jak stosować tę zasadę w swojej firmie niezależnie od jej wielkości, jakie korzyści możesz z niej czerpać, oraz jakie jest jej znaczenie we współczesnym środowisku IT.

Definicja i założenia Architektury Zero Trust (ZTA)

Wprowadzona pierwszy raz w 2009 roku koncepcja Zero Trust zakłada, że zaufanie do użytkowników – nawet tych z podwyższonymi uprawnieniami nie może być czymś oczywistym.

Każdy użytkownik i każde urządzenie muszą być weryfikowane przed uzyskaniem dostępu do krytycznych zasobów organizacji i nie chodzi tu wyłącznie o standardowe uwierzytelnianie.

Zero Trust to paradygmat bezpieczeństwa, który wyraźnie identyfikuje użytkowników i urządzenia oraz przyznaje im odpowiedni zakres dostępu, aby firma mogła działać przy minimalnym obciążeniu i jednoczesnym zmniejszeniu ryzyka. – Gartner

Podstawowe zasady modelu Zero Trust

Omawiany model bezpieczeństwa koncentruje się na trzech podstawowych zasadach:

1. Nigdy nie ufaj, zawsze weryfikuj – każde żądanie dostępu jest traktowane jak potencjalne zagrożenie.
2. Minimalizuj dostęp – dostęp do zasobów jest ograniczony tylko do niezbędnych funkcji.
3. Zakładaj, że może dojść do naruszenia – systemy powinny być projektowane tak, aby minimalizować skutki ewentualnych incydentów.

Tak więc Zero Trust zakłada, że należy domyślnie traktować wszystkich użytkowników jako „niezaufanych” i przyznawać dostęp do zasobów jedynie uwierzytelnionym i zweryfikowanym użytkownikom przy jednoczesnym założeniu, że będzie się to odbywać w zakresie tylko i wyłącznie niezbędnym do wykonywania ich konkretnych zadań.

Pamiętaj jednak, że wdrożenie modelu zerowego zaufania wymaga kompleksowego podejścia. Choć nie istnieje ustalony odgórnie schemat, na jakim powinno być oparte Zero Trust w organizacji, można odnosić się do wiarygodnych źródeł, które prezentują konkretne punkty.

Przykładowo, Narodowe Centrum Cyberbezpieczeństwa proponuje następujące zasady wdrażania Zero Trust:

1. Znaj każdy element swojej infrastruktury IT, w tym użytkowników, urządzenia, usługi i dane
2. Oceniaj zachowanie użytkowników, stan urządzeń i usług
3. Używaj zasad do autoryzacji żądań
4. Uwierzytelniaj i autoryzuj w każdym miejscu
5. Monitoruj użytkowników, urządzenia i usługi
6. Nigdy nie ufaj żadnej sieci, w tym własnej
7. Wybierz usługi i oprogramowanie zaprojektowane z myślą o zerowym zaufaniu

Znając już definicję i założenia, możemy przejść do bardziej szczegółowego omawiania komponentów oraz sposobów wdrażania reguł funkcjonowania organizacji wedle omawianego modelu.

Komponenty Zero Trust

Architektura Zero Trust składa się z kilku komponentów, które współpracują ze sobą w celu stworzenia kompleksowego systemu zabezpieczeń i kontroli dostępu w imię jego podstawowych zasad.

Zarządzanie tożsamością (IAM)

Jest fundamentem modelu Zero Trust. Narzędzie, które zapewnia ten rodzaj utrzymywania kontroli nad dostępem użytkowników do zasobów firmowych, powinno pozwalać na korzystanie z takich funkcji jak:

• Uwierzytelnianie wieloskładnikowe (MFA) – wprowadzenie dodatkowych warstw uwierzytelnienia (np. kody SMS, aplikacje mobilne) znacząco zwiększa bezpieczeństwo.
• Zarządzanie rolami – definiowanie ról użytkowników i przypisywanie im odpowiednich uprawnień pozwala na precyzyjne kontrolowanie dostępu.
• Monitorowanie zachowań użytkowników – analiza aktywności użytkowników w czasie rzeczywistym pozwala na wykrywanie anomalii i potencjalnych zagrożeń – także dzięki modułowi UEBA (User & Entity Behavior Analytics).

Segmentacja sieci firmowej

Umożliwia podział infrastruktury na mniejsze strefy, co utrudnia lateralne ruchy atakujących. Wyróżniamy dwa główne podejścia:

• Mikrosegmentacja – dzieli sieć na bardzo małe segmenty, co pozwala na zastosowanie precyzyjnych polityk dostępu do poszczególnych aplikacji i danych.
• Zasady kontekstowe – oparte na analizie kontekstu (np. lokalizacja użytkownika, rodzaj urządzenia) polityki dostępu mogą dynamicznie zmieniać się w odpowiedzi na aktualne warunki.

Bezpieczny dostęp zdalny

W dobie pracy hybrydowej oraz zdalnej bezpieczny dostęp do zasobów staje się kluczowy. Przydatne okazują się technologie takie jak:

• Zero Trust Network Access (ZTNA) – umożliwiają bezpieczny dostęp do aplikacji bez konieczności korzystania z tradycyjnych VPN-ów.
• VPN z politykami Zero Trust – choć VPN-y są nadal używane, ich integracja z politykami Zero Trust zwiększa bezpieczeństwo poprzez ograniczenie dostępu tylko dla zweryfikowanych użytkowników.

Monitorowanie i analiza

Monitorowanie jest niezbędnym elementem architektury Zero Trust. Moduły, które przyczyniają się do utrzymania sieci firmowej pod kontrolą, to w szczególności:

• SIEM (Security Information and Event Management) – gromadzą i analizują dane o zdarzeniach bezpieczeństwa w czasie rzeczywistym.
• SOAR (Security Orchestration, Automation and Response) – automatyzują procesy reagowania na incydenty, co pozwala na szybsze eliminowanie zagrożeń.

Polityki zgodności

Zarządzanie zgodnością jest kluczowe dla każdej organizacji. Polityki dotyczące przetwarzania danych muszą być zgodne z RODO, zaś polityki kontroli dostępu i analizy ryzyka z regulacjami takimi jak NIS2, DORA czy ISO 27001. W ramach architektury Zero Trust należy rozważyć takie działania jak:

• Audyt IT i raportowanie – regularne audyty pomagają w utrzymaniu zgodności oraz identyfikacji potencjalnych luk w zabezpieczeniach.
• Szkolenia pracowników – edukacja zespołu dotycząca polityk bezpieczeństwa oraz najlepszych praktyk jest niezbędna dla skutecznej implementacji modelu Zero Trust.
• Wdrożenie ISMS – kompleksowy system zarządzania bezpieczeństwem informacji pomaga zmniejszyć ryzyko cyfrowe dzięki systemowemu podejściu. Można posłużyć się ISO 27001 oraz rekomendacją ENISA jako fundamentem dla stworzenia ISMS.
• Wdrożenie polityki oceny bezpieczeństwa – zgodnie z NIS2, należy wdrożyć klarowne i kompleksowe zasady określające metodykę oceny środków zarządzania ryzykiem cybernetycznym. Warto także określić kluczowe wskaźniki wydajności mierzące efektywność kontroli cyberbezpieczeństwa i ogólnych działań związanych z zarządzaniem ryzykiem.

Syteca – kompleksowe narzędzie do zarządzania według Zero Trust

Dedykowane narzędzie jest kluczem do osiągnięcia celów związanych z wdrożeniem modelu Zero Trust.

Platforma Syteca upraszcza wdrażanie podstawowych zasad zerowego zaufania, pomagając jednocześnie skutecznie wykrywać i ograniczać zagrożenia wewnętrzne.

Syteca charakteryzuje się następującymi funkcjami umożliwiającymi przyjęcie modelu bezpieczeństwa typu Zero Trust:

• Zarządzanie tożsamością – pomaga weryfikować użytkowników w sieci
• Uwierzytelnianie dwuskładnikowe – pozwala autoryzować użytkowników i upewnić się, że osoby uzyskujące dostęp do krytycznych zasobów są rzeczywiście tym, za kogo się podają, podczas gdy uwierzytelnianie wtórne umożliwia identyfikację użytkowników kont współdzielonych i wbudowanych.
• Szczegółowe zarządzanie dostępem – umożliwia przyznawanie uprawnień dostępu opartych na rolach, generowanie haseł jednorazowych dla tymczasowych praw dostępu i ręczne zatwierdzanie dostępu na żądanie.
• Monitorowanie aktywności użytkowników i funkcje rejestrowania – pozwalają wyraźnie zobaczyć, kto i co robi z wrażliwymi danymi i krytycznymi systemami.

Ponadto, możesz przeglądać sesje użytkowników w czasie rzeczywistym za pomocą słów kluczowych lub przeglądać nagrane sesje zapisywane w bezpiecznym formacie. Syteca to rozwiązanie wieloplatformowe, które można wdrożyć we wszystkich rodzajach środowisk, od systemów lokalnych i hybrydowych po wersję Syteca SaaS (Software as a Service).

Dlaczego warto wdrożyć model Zero Trust w swojej firmie?

Organizacje mogą czerpać benefity z wdrożenia omawianej architektury na różne sposoby, w zależności od ich potrzeb.

Podejście Zero Trust przynosi wymierne korzyści zarówno pod względem bezpieczeństwa, jak i zgodności z regulacjami prawnymi. Dzięki eliminacji domniemania zaufania organizacje mogą skuteczniej chronić swoje zasoby przed stale zmieniającymi się i rozwijającymi się zagrożeniami cybernetycznymi.

• Oszczędność kosztów

Zero Trust może zmienić znacząco podejście do bezpieczeństwa i obniżyć koszty utrzymania poprzez eliminację potrzeby stosowania starszych systemów – pozwalając w ten sposób na automatyzację procesów cyberbezpieczeństwa i obniżając koszty w całej organizacji.

• Zminimalizowanie zagrożenia wyciekiem danych

Możliwość sprawdzenia każdego żądania dostępu, uwierzytelnienia każdego użytkownika i urządzenia oraz oceny wszystkich uprawnień przed udzieleniem dostępu to kluczowe możliwości w kontekście ograniczania szans na wyciek danych. Model zerowego zaufania może zarówno pomóc w powstrzymaniu zewnętrznych przestępców przed wejściem do sieci, jak i uniemożliwić insiderom eskalację uprawnień.

• Zgodność z regulacjami

Model pomaga utrzymać i wykazać zgodność z takimi normami jak ISO 27001, NIS2 czy DORA oraz innymi wymogami regulacyjnymi, przepisami i standardami dzięki zwiększeniu ochrony danych, prywatności i ogólnego poziomu bezpieczeństwa.

• Lepsze bezpieczeństwo chmury

Chociaż przenoszenie danych i aplikacji do chmury ma wiele zalet, wprowadza również dodatkowe zagrożenia dla cyberbezpieczeństwa. Jednym z głównych wyzwań jest zarządzanie dostępem w środowiskach chmurowych. Wymuszając zerowe zaufanie, można ulepszyć i ustandaryzować zasady zarządzania dostępem do chmury.

• Zarządzanie incydentami

Ponieważ zerowe zaufanie opiera się na podziale sieci na mniejsze (mikrosegmentacja), odizolowane segmenty pomagają zapobiec kontrolować przepływ ruchu i ograniczyć potencjalne szkody w przypadku naruszenia.

• Zarządzanie ryzykiem stron trzecich

Dostęp dostawców do sieci firmowej stwarza ryzyko ataków na łańcuch dostaw. Dzięki zabezpieczeniu ZTNA można ograniczyć dostęp stron trzecich do absolutnego minimum niezbędnego do wykonywania ich obowiązków. W ten sposób zmniejszasz potencjalne ryzyko ataku na łańcuch dostaw i złośliwej działalności spowodowanej przez podwykonawców

*Dodatkowo wdrożenie omawianej architektury buduje zaufanie klientów i partnerów biznesowych poprzez zapewnienie najwyższego poziomu ochrony danych i zasobów firmy.

Podsumowanie

Architektura Zero Trust redefiniuje tradycyjne podejścia do cyberbezpieczeństwa poprzez eliminację założenia zaufania oraz wdrażanie zaawansowanych mechanizmów weryfikacji i monitorowania.

Implementacja kluczowych komponentów takich jak zarządzanie tożsamością, segmentacja sieci oraz automatyzacja procesów pozwala organizacjom skutecznie chronić swoje zasoby przed nowoczesnymi zagrożeniami cybernetycznymi.

W dobie rosnącej liczby ataków model Zero Trust, którego podstawą jest brak zaufania i restrykcyjne zasady dostępu staje się nie tylko zaleceniem, ale wręcz koniecznością dla każdej organizacji pragnącej zapewnić sobie długoterminowe bezpieczeństwo danych.

Chcesz skonsultować możliwości wdrożenia innych narzędzi cyberbezpieczeństwa niż Syteca, które pomogą Ci stosować w firmie Zero Trust?